بررسی آموزه مایا در سنت هندویی

یکی از موضوعات مهمی که در سنت هندویی مطرح می‌شود، آموزه مایاست. هدف ما در این پژوهش نشان دادن کارکردها، ویژگیها و تفاسیر مختلف مایا در تفکر هندویی است که برای تبیین و فهم بهتر متون دینی و فلسفی هند ضروری می‌باشد. این مفهوم در وداها، اوپانیشادها، بهگودگیتا و پورانه‌ها، دارای معانی مختلف و بعضاً متضادی است. از جمله اینکه، مایا نیروی ویژه خدایان (دیوه‌ها) و ضد خدایان (اسوره‌ها) می‌باشد که در ادبیات و تفکر هندویی به شیوه ها و مقاصد گوناگون بکار گرفته می‌شود. همچنین مایا بعنوان نیروی خلاّق و استتار برهمن نیز مطرح است. در بهگودگیتا مایا هم جنبه مثبت دارد و هم جنبه منفی؛ و عامل ظهور کریشنا و مایۀ شفقت آن در حق جهانیان است، در پورانه‌ها مایا زوجه بامحبت ایشوره و ابزار اصلی در امر آفرینش می‌باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد که نقش محوری مایا در مکتب فکری ادویته ودانته شنکره باعث شده تا اغلب آن مکتب را مایاواده(Maya- Vada) یعنی (تعلیم مایا) بنامند‌. این پژوهش با استناد به متون کلاسیک هندویی با استفاده از روش کتابخانه‌ای و توصیفی تحلیلی صورت گرفته است.